δημοτικός

-ή και -ιά, -ό (AM δημοτικός, -ή, -όν)

Ι. αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στον δήμο, στον λαό

νεοελλ.

1. αυτός που ανήκει στον δήμο ή υπάγεται στη δικαιοδοσία τής δημοτικής αρχής (σε αντιδιαστολή με αυτόν που υπάγεται στο δημόσιο ή σε ιδιώτες)

2. δημοφιλής, λαοφιλής

3. φρ. α) «δημοτική εκπαίδευση» — πρωτοβάθμια εκπαίδευση

β) «δημοτικό σχολείο» — σχολείο πρωτοβάθμιας στοιχειώδους εκπαίδευσης

γ) «δημοτικό συμβούλιο» — το αιρετό, βουλευόμενο όργανο κάθε δήμου

δ) «δημοτικός και κοινοτικός κώδικας» — κωδικοποιημένο σύνολο διατάξεων που ρυθμίζουν τα θέματα τών οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης

7. «δημοτικά τραγούδια» — λαϊκά δημιουργήματα από ανώνυμους συνήθως στιχουργούς που αναφέρονται σε όλο τον κύκλο τής ανθρώπινης ζωής και εκφράζουν καθολικότερα αισθήματα και αρχές τού λαού για τον κοινωνικό και τον εθνικό βίο

μσν.

1. (συγκρ.) δημοτικώτερος, -α, -ον

1. αυτός που ανήκει σε κατώτερη λαϊκή τάξη

2. φρ. «λόγος δημοτικός» — παροιμία

αρχ.

1. κοινός, συνήθης

2. γνωστός

3. ο λαϊκής καταγωγής

4. φτωχός

5. δημοκρατικός στα φρονήματα

6. καταδεχτικός, ευπροσήγορος

II. το θηλ. ως ουσ. η δημοτική

νεοελλ.

1. η απλή εξελιγμένη μορφή τής ελληνικής γλώσσας, την οποία χρησιμοποιεί φυσικά και αβίαστα ο ελληνικός λαός

2. (κατά τους αρχαϊστές και τους καθαρολόγους) η χυδαία γλώσσα τών αμόρφωτων λαϊκών στρωμάτων

αρχ.

η γραφή που προήλθε από την απλοποίηση τής ιερατικής, ιερογλυφικής γραφής τών αρχαίων Αιγυπτίων

III. το ουδ. εν. ως ουσ. το δημοτικό (Μ δημοτικό)

νεοελλ.

το δημοτικό σχολείο

μσν.

ο λαός ως σύνολο

IV. (το ουδ. πληθ. ως ουσ.) τα δημοτικά (Α δημοτικά)

νεοελλ.

1. τα δημοτικά τραγούδια

2. οι υποθέσεις, τα θέματα τού δήμου, τών δημοτικών αρχών

αρχ.

οι δημόσιες υποθέσεις.

[ΕΤΥΜΟΛ. < δημότης

βλ. και δημόσιος].